Mikroskopik inceleme, yüzeysel mantar enfeksiyonlarına (dermatofit, kandida enfeksiyonları ve pitriyazis versikolor) tanı koymak için kullanılan basit, hızlı ve ucuz bir yöntemdir.
1) Hasta, yapılacak işlem konusunda bilgilendirilmelidir.
2) İşlem sırasında oral mukoza ve genital bölge çevresinde çalışırken korunmak amacı ile eldiven kullanılabilir.
3) Deri, kıl, tırnak, oral ve genital mukozadan örnekleme yapılabilir.
Deriden örnekleme yapılırken, körleştirilmiş saplı bistüri, bir bistüri ucu veya tercihen bir lamın kenarı ile diğer bir lam üzerine kepekler kazınarak toplanır.
Tırnak tutulumunda tırnk altından kepekler ile örnekleme yapılır.
Saçlı deri veya sakal tutulumunda, lezyon alanındaki skuamların yanısıra lezyon üzerindeki kırık ve yapısı bozuk görünen birkaç kıl örneği incelenmek üzere bir penset ile çekilir. İnflamatuvar tipte penset ile çekilen kılın kolaylıkla gelmesi, incelemek için uygun bir örnek olduğunu gösterir. Sakal kıranda ise saç ve lezyon alanındaki kabuk yapıları incelenebilir.
4) Lam üzerinde toplanan materyal, bir araya getirilip bir lamel ile örtülür.
5) Lam üzerinde toplanan materyal üzerine veya lamel örtüldükten sonra kenarından, damlalıkla % 10-30’luk KOH damlatılır.
6) Hazırlanan örnek, KOH’un keratini eritmesi ve selülozdan oluşan mantar yapılarının görülebilir hale gelmesi için, bir kağıt havlu üzerinde açıkta veya içinde ıslak sünger bulunan bir petri kutusu içinde 15-30 dakika bekletilir.
7) Örnek, mikroskopta incelenmerek mantar varlığı tesbit edilir.
Doğrudan mikroskopik inceleme ile kesin tanı konulamadığı ve mantar cinsinin saptanması gerektiği durumlarda ve araştırmalarda kültür yöntemine başvurulabilir.